نقاط اشتراک ایران و اسرائیل در مورد تحولات مصر

مئیر جاودانفر، روزنامه نگار اسرائیلی و کارشناس ایران و خاورمیانه در مطلبی در مجله « فارین پالیسی» موضع گیری حکومت ایران و اسرائیل در واکنش به حوادث اخیر در مصر را بررسی کرده و معتقد است که جناح های تندور در حاکمیت ایران و اسرائیل، هر دو طرفدار تضعیف و برکناری حکومت حسنی مبارک هستند.

تحلیلگر اسرائیلی ابتدا اشاره ای دارد به سابقه مناسبات ایران و اسرائیل و خاطر نشان می کند که با وجود قطع هرگونه مناسبات رسمی بین دو کشور از زمان روی کار آمدن رژیم اسلامی، ایران و اسرائیل در مقاطعی از سه دهه گذشته مواضع یکسانی داشته اند.

به نوشته آقای جاودانفر، پیشرفت برنامه های هسته ای ایران، تقویت جناح های تندرو فلسطینی که از سوی ایران حمایت می شوند و بالاخره روی کار آمدن دولت طرفدار گروه «حزب الله» در لبنان باعث شده که دشمنی ایران و اسرائیل در سال های اخیر تشدید شود.

اما حوادث هفته های اخیر در مصر یک بار دیگر نشان می دهد که این دو رژیم (نظام جمهوری اسلامی و دولت اسرائیل) می توانند نقاط اشتراکی نیز داشته باشند. برای هر دو حکومت ایران و اسرائیل پیامدهای اعتراضات گسترده در مصر می تواند بسیار زیانبار باشد.

مئیر جاودانفر با اشاره به نقطه آغاز ناآرامی های سیاسی در مصر که مسئله اصلی آن فشار اقتصادی و مشکلات معیشتی مردم بود، خاطر نشان می کند که در ایران نیز تحت تاثیر «طرح حذف یارانه ها» قیمت کالاهای اساسی و سوخت افزایش یافته و مشکلات معیشتی مردم تشدید خواهد شد. رهبران ایران با نگاهی به حوادث مصر نگران هستند که همین روند در ایران نیز تکرار شده و نارضایتی های اقتصادی به اعتراضات وسیع علیه حکومت منجر شود. بی دلیل نیست که حکومت ایران همزمان با آغاز اجرای «طرح حذف یارانه ها» اقدامات امنیتی شدیدی را به اجرا گذاشت.

رهبران مخالفان در ایران حوادث در مصر و سایر کشورهای عربی را الهام گرفته از اعتراضات مردمی سال ۲۰۰۹ در ایران می دانند. آنها تاکید می کنند که مسئله اصلی در این اعتراضات خواست مردم برای اصلاحات سیاسی و حرکت به سوی دمکراسی است. میرحسین موسوی در پیام خود هشدار داد:« فراعنه معمولا صدای ملت را وقتی می شنوند که دیگر بسیار دیر شده است.»

اما حکومت ایران و دستگاه های تبلیغاتی آن سعی دارند حوادث مصر را تکرار انقلاب اسلامی ایران جلوه دهند. دراین راستا رژیم مبارک را به خاطر عناصر سکولار حکومت و یا نزدیکی با آمریکا با رژیم شاه مقایسه کرده و در پیش بینی های خود «اسلامی شدن» خاورمیانه را وعده می دهند.

مئیر جاودانفر کارشناس اسرائیلی امور ایران و خاورمیانه در ادامه تحلیل خود در مجله « فارین پالیسی» می نویسد که حکومت اسرائیل نیز مثل ایران اما به دلائل دیگری نگران پیامدهای حوادث سیاسی اخیر در مصر است.

گسترش ناآرامی و آشوب در مصر ممکن است باعث شود که کنترل حکومت بر نواحی مرزی و به ویژه صحرای سینا و مرز با مناطق فلسطینی کاهش یابد. در آن حالت گروه حماس ممکن است بتواند بر حجم نقل و انتقال تسلیحات از این گذرگاههای مرزی بیافزاید.

در همین حال تضعیف یا برکناری حسنی مبارک به این معنا است که اسرائیل یک متحد نزدیک خود را از دست خواهد داد. همکاری های امنیتی حکومت مصر با اسرائیل در مقابله با تندروی گروه های فلسطینی و حفظ صلح در منطقه برای تل آویو بسیار مهم است. اگر حکومت حسنی مبارک ساقط شود بعید است که جایگزین آن تا این حد با اسرائیل همکاری کند.

مئیر جاودانفر سپس خاطر نشان می کند که در طولانی مدت برکناری حسنی مبارک ممکن است به نفع حکومت ایران باشد. محمد البرادعی که اکنون به عنوان چهره اصلی مخالفان رژیم مبارک شناخته می شود در صورت رسیدن به قدرت حتما مناسبات دیپلماتیک با ایران را احیا کرده و سیاست او حفظ مناسبات دوستانه با غرب و در عین حال دوستی با ایران خواهد بود.

مصر ممکن است راهی مثل ترکیه را در پیش بگیرد که همزمان ضمن نزدیکی با غرب مناسبات خوبی را نیز با جهان اسلام حفظ کند. ولی اگر اخوان المسلمین قدرت اصلی را در دست بگیرد در آن صورت مصر حداقل در سیاست منطقه ای خود موضعی ضد اسرائیلی اتخاذ خواهد کرد که به نفع حکومت ایران و جریاناتی مثل حماس خواهد بود.

مئیر جاودانفر در پایان تحلیل خود در مجله « فارین پالیسی» می نویسد که هر چند سقوط مبارک برای کل حکومت اسرائیل یک رویداد منفی تلقی می شود ولی برخی از جریان های راست افراطی در اسرائیل مثل حکومت روحانیون ایران ولی به دلائل دیگری از برکناری حسنی مبارک خوشحال خواهند شد.

برای جریان های راست افراطی در اسرائیل که اساسا سیاست آنها دشمنی با تمام جهان عرب و ناسیونالیسم افراطی و یهودی است روی کار آمدن یک حکومت ضد اسرائیلی در قاهره بهترین توجیه را فراهم خواهد کرد.

پیچیدگی های عالم سیاست گاه دشمنان را در یک اردوی مشترک قرار می دهد.