انسان به بلوغی رسیده که دیگر امکان ندارد حکومتهای استبدادی را بپذیرد
رئیس‌دولت اصلاحات با انتقاد از در پیش گرفتن استراتژی دروغ توسط تریبون‌های رسمی، نتیجه طرح انواع تهمت‌ها و اتهامات علیه دلسوزان نظام و یاران امام را دلزده شده شدن نسل جوان و مردم از نظام جمهوری اسلامی دانست.حجت الاسلام و المسملین سیدمحمد خاتمی در دیدار با گروهی از دانشجویان دانشگاه تهران بر تلاش برای خروج از فضای بسته و امنیتی حاکم تاکید کرد.وی گفت:« مدت‌هاست که شاهد دستگیری‌‌ها و ایجاد فضای ناامنی برای اساتید و دانشجویان و بخش‌های مختلف جامعه هستیم و همچنین تفکر غلطی به دنبال قطب بندی جامعه است، تفکری که یک طرف را یکسره خوب و طرف دیگر را برانداز جلوه می‌دهد.»رئیس‌جمهور سابق کشورمان ادامه داد:« متاسفیم که شاهد غلبه این ادبیات و زدن انواع تهمت‌ها در فضای تبلیغاتی رسمی جامعه هستیم.»رئیس بنیاد باران تصریح کرد:«وقتی فضا بسته شد و دلسوزان یا نمی‌توانند صحبت کنند و یا صدایشان به جایی نمی‌رسد، جامعه به سمت رسانه شایعه و رسانه‌های بیگانه گرایش پیدا می‌کنند و در نتیجه شاهد نوعی آشفتگی و هرج و مرج خواهیم بود.»وی ادامه داد:«یکی از دغدغه‌های من این بوده و هست که اصلاحاتی که بیان شد چارچوب‌های فکری و عملیاتی آن چیست؟چه استراتژی و راهبردی برای امور دارد و چگونه به مسائل نگاه می‌کند.»رئیس دولت اصلاحات یادآور شد:« چون در اصلاحات پراکندگی وجود داشت و به قول معروف هر کسی از ظن خود شد یار من، تلاش بنده نظم و ترتیب دادن و تعیین چارچوب مشخصی برای اصلاحات بود.»رئیس بنیاد باران اظهار داشت:« با همین هدف جلسات مشخصی با دوستان صاحب‌نظر داشتم و جمع‌بندی کار به عنوان اصول موضوعه اصلاحات با نام "دیروز، امروزو فردای ایران در آینه اصلاحات "چاپ شد.به علاوه مطالبی که در چهار جلسه بیان کردیم به نظر من مطالعه آن جزوه و آن مطالب به خصوص برای جوانان مفید است.»خاتمی سپس به بیان دیدگاههای خود درباره وضعیت فعلی کشور پرداخت.رئیس جمهور سابق کشورمان گفت:« ما در ایران زندگی می‌کنیم، ایران را دوست داریم وایران برایمان ارزشمند است.در ایران حادثه‌ای به نام انقلاب رخ داده که به نظرم از حوادث و وقایع مهم تاریخ بشری است.»رئیس بنیاد باران تصریح کرد:« متاسفانه رفتارها، روش‌ها و کارهای اشتباهی که به نام نظام صورت می‌گیرد ممکن است این ذهنیت را برای دوستان جوان ما ایجاد کند که اصل انقلاب برای چه بود؟»وی ادامه داد:« بر اثر این اشتباهات و رفتارها، برخی که سوءنیت هم ندارند، دین‌دارهم هستند، می‌گویند دین نمی‌تواند و نباید در عرصه حیات اجتماعی بیاید و رفتارهای اجتماعی را تعیین کند.»خاتمی با بیان اینکه «باید اندیشه را نقد کرد نه اینکه به راحتی هر تهمتی را به هر فردی زد»، اظهار داشت:«برداشت ما این است که دین در عرصه حیات اجتماعی هم نظر دارد و هم دخالت.»رئیس موسسه بین‌المللی گفتگوی فرهنگ‌ها و تمدنها دموکراسی و آزادی را از دستاوردهای بسیار بزرگ بشر خواند و گفت:« اینکه بگوییم غربی‌ها توطئه کرده‌اند دموکراسی را در مقابل دین آوردند و الان هم هر کس صحبت از دموکراسی می کند غرب‌زده است و حرف سازمانهای جاسوسی را می‌زند ساده اندیشانه و مغرضانه‌ترین حرفی است که می‌توان در دنیا زد!»رئیس بنیاد باران یادآور شد:« بشر پس از پرداخت هزینه های گزاف و جنگ ها و ویران ها و دربه‌دری‌ها، به این جمع‌بندی رسیده است که انسانها صاحب حق هستند و باید آزاد باشند و حکومت‌ها هم باید از متن جامعه برخیزند.»رئیس دولت اصلاحات تاکید کرد:« حکومت‌ها موجودات فراقانونی و دارای اختیارات تام نیستند، بلکه تابع مردم هستند، توسط مردم روی کار می‌آیند و مردم کنارشان می‌گذارند.»خاتمی افزود:«در انقلاب اسلامی آنچه بسیار مهم بود این بود که دین و مردم‌سالاری نه تنها می توانند سازگار با هم باشند بلکه دین می‌تواند پشتوانه استوار مردم سالاری باشد.»وی با بیان اینکه «آزادی و دین وقتی در مقابل هم قرار بگیرند هر دو زیان می‌بینند»، اظهار داشت:« این دو اگر با هم باشند، هم آزادی تلطیف می‌شود و هم دین از تصلب نجات پیدا می‌کند.»خاتمی ادامه داد:«آزادی از دین سئوال می‌کند و دین باید جوابگو باشد و در نتیجه تفکر دینی؛ مثل هر تفکر دیگری که در فضای آزاد باشد خود را لحظه به لحظه تقویت و اصلاح می کند.»رئیس بنیاد باران افزود:« اما دین چیست؟دین حقیقتی دارد که قدسی و مطلق است، ولی تصوری که ما انسانها از دین داریم متعلق به ما است ، باید دین را بفهمیم؛اگر این فهم مقدس شد مشکل پیش می آید چرا که یک امر بستری نسبی را مطلق و مقدس کرده‌اید، تلاش فکری و نظری شیعه دین دار باید نزدیکی لحظه به لحظه به آن حقیقت قدسی باشد. »وی تاکید کرد:« وقتی می‌گوییم آزادی اندیشه، یعنی برداشتی که شما از دین دارید قابل بحث است و در نتیجه در اثر بحث های منطقی دائما فکر دینی، پویایی خودش را پیدا می‌کند.»رئیس‌جمهور سابق کشورمان مسئله مهم دیگر را این دانست که اگر واقعا معتقد به حضور دین در عرصه زندگی هستیم، این دین می‌بایست جوابگوی نیازهای انسان باشد و در طول زمان نیازها و سئوال‌های انسان متفاوت می‌شود.»خاتمی ادامه داد:«دین نباید فقط بتواند به سئوال‌ها و نیازهای انسانها در قرون گذشته جواب بگوید، انسان امروز با انسان دیروز فرق می‌کند و چه بسا پاسخ ها با نیازها و پرسش های امروز تناسب نداشته باشد.»وی یادآور شد:«این مساله‌ای که امام فرمودند زمان و مکان دو عنصر تعیین کننده در اجتهاد هستند بسیار بنیادی و مهم است که مثل بسیاری از اندیشه‌های امام بعد از ایشان مورد غفلت قرار گرفت و در این زمینه‌ها بحث نشد و بیشتر به همان ظواهر و تعصباتی که وجود داشت و مرزبندی‌های عوامانه‌ای که در جامعه وجود دارد پرداخته شد.»رئیس بنیاد باران تاکید کرد:«معتقدم امروز در شرق و غرب عالم انسان به بلوغی رسیده است که دیگر امکان ندارد حکومتهای استبدادی را که فقط از بالا دیکته کنند و از پایین اطاعت بشود بپذیرد.»به گفته خاتمی این دستاورد بسیار بزرگی است که انسان فهمیده است حق دارد و به همین دلیل است که می گوئیم اصل طلایی قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، اصل 56 است.وی در توضیح جمهوری اسلامی گفت:« این نوع نظام یعنی حق با مردم است، مردم حکومت را سر کار می‌آورند، مردم باید آزادی داشته باشند و حکومت کنند، ارکان حکومت باید مستقیم و غیر مستقیم متکی به اراده مردم باشد و مردم حق بازخواست دارند.»رئیس‌جمهور سابق کشورمان ادامه داد:« امام علی(ع) می‌فرماید، وظیفه شماست که انتقاد کنید، این خیلی مساله مهمی است، می‌فرماید حق والی بر مردم این است که مردم در پنهان چنین او را نصیحت کنند.اگر جهان امروز به این اصل مهم رسیده است که آزادی اندیشه و انتقاد حق شهروندان است امام علی آن را حق والی می‌داند و وظیفه مردم. یعنی مردم نه تنها می‌توانند امور را نقد کنند بلکه موظف به نقد آن هستند و این نقد هم نباید هیچگونه هزینه‌ای برای مردم داشته باشد.»رئیس جمهور سابق کشورمان خطاب به جوانان گفت:« نسل امروز بداند می‌شود دین‌دار بود وحکومت سازگار با دین داشت در عین حال ، انسان حرمت و آزادی و پیشرفت و علم داشته باشد و اتفاقا این حکومت می‌تواند بسیاری از نقص‌های دنیای امروز را نداشته باشد.»رئیس بنیاد باران با بیان اینکه«رعایت معیار اسلامی در حکومت، اخلاقی بودن و عدالت آن است»، اظهار داشت:«اگر فضا بازتر باشد راجع به همه مسائل می‌توان مطالب تازه‌تری را مطرح کرد.»خاتمی در بخش دیگری از سخنانش، به انتقاد شدید از رواج دروغ و تهمت در کشور پرداخت.وی تاکید کرد:« شاهد هستیم که رسما عده‌ای که تریبون‌های رسمی هم در دست آنهاست استراتژی دروغ را در پیش گرفته‌اند و هر نسبتی را به یاران امام و دلسوزان این نظام و انقلاب می‌دهند، آیا اینها معیارهای اسلامی است؟»رئیس‌جمهور سابق کشورمان با بیان اینکه همه ما از اسلام و نظام دفاع می‌کنیم، افزود:« اگر گفته شود نظام همین روش های نادرست است و جز این نیست و هر کس فکر روشن دارد با انواع اتهامات کنار زده شود، نتیجه‌اش این می‌شود که نسل جوان و دیگران می‌گویند اگر نظام این است ما نمی‌خواهیم!»رئیس بنیاد باران تصریح کرد:«اصلاح‌طلبان نظام و انقلاب و راه امام و قانون اساسی را قبول دارند، قانون اساسی مبنای عمل آنهاست و معتقدند همه اصول آن باید و به درسی اجرا شود.»به گفته وی، اصلاحات به دنبال تحقق آن اهداف اصل انقلاب که درخواست های تاریخی ملت متبلور بود می باشد و معتقد است اگر اشکالاتی هم در این مسیر وجود دارد در درون همین نظام اصلاح شود.رئیس دولت اصلاحات تصریح کرد:«الان هم معتقدم برای گذر از این دوران هیچ راهی جز اصلاحات با آن قرائتی که بیان شده است وجود ندارد.»وی افزود:«موقعیت کشور بعد از انتخابات بد است و ملت هزینه بسیار بالایی در این ایام پرداخته است، عواقب مدیریت موجود در جامعه مطلوب نیست واگر چاره‌ای اندیشیده نشود ،سال 89 ،سال بحران‌های اجتماعی خواهد بود.»رئیس بنیاد باران تاکید کرد:«اگر همه دست به دست هم دهیم، دولت به قانون تن دهد و مجلس قوی عمل کند، شاید جلوی ابعاد وسیع بحران را بتوان گرفت.»سیدمحمد خاتمی با بیان اینکه «ما خواهان براندازی نظام نیستیم و خواست ما حفظ نظام است»، خاطر نشان کرد:« باید کشور از فضای امینتی خارج شود، باید به سمت آرامش رفت به خواست‌ها و مطالبات مردم پشت نشود و همچنین آزادی زندانیان و آزادی فضا و انتخابات تامین گردد، در صورت تحقق این موارد کشور از این فضا خارج خواهد شد.»
